Grondbeginselen van veranderen

Op het symposium van 8 juni 2023 wordt het onlangs verschenen boek Grondbeginselen van veranderen van Gerard Donkers (SWP, 2023) gepresenteerd en aan de hand van casuïstiek de relatie tussen het boek en de praktijk van het werkveld en hbo-onderwijs besproken. Tijdens het symposium wordt tevens de oprichting van een Landelijk Platform Sociale Veranderkunde voorgesteld. De dagvoorzitter is Dhian Sioe Lie, voorzitter van de kring Andragologie van de Universiteit van Amsterdam.

Met het verdwijnen van de Andragologie uit het Academisch Statuut in 1983 (De Boois 2018) is haar benadering niet verdwenen. In diverse disciplines, werkvelden en praktijktheoretische benaderingen is er in de afgelopen decennia vanuit sociaal veranderkundig perspectief gezien, op nationaal en internationaal niveau, enorm veel kennis ontwikkeld. Om deze kennis evenwel relevant te laten zijn voor het praktisch aanpakken van complexe maatschappelijke vraagstukken van deze tijd, dienen die inzichten, ervaringen en theorieën onderzocht te worden en tevens in hun onderlinge samenhang te worden geplaatst. Om niet te blijven hangen in het bestuderen van een grenzeloze diversiteit van maatschappelijke vraagstukken, visies, theorieën en methodische benaderingen stelde de kennisgroep ‘Theorieontwikkeling Sociale Veranderkunde’ van de kring Andragologie zich de overkoepelende vraag, hoe tot een samenhangende visie op de eigenheid van het kennisgebied te komen.

De kennisgroep bestond uit zeven onderzoekers met een veelheid aan kennis en praktijkervaring in allerlei werkvelden. Gedurende drie jaar heeft zij een veertiental zeer inspirerende en leerzame publicaties nauwgezet geanalyseerd en de eindverslagen hiervan aan een wetenschappelijk thematisch onderzoek onderworpen. Hieruit is een negental grondthema’s van sociale veranderkunde afgeleid die in het boek uitgebreid worden beschreven en onderbouwd.

Door de diversiteit van de publicaties en werkvelden waar de betreffende praktijkkennis op is gebaseerd zijn de negen thema’s als grondthema’s van sociale verandering in zijn algemeenheid te beschouwen. Daarmee zijn ze niet alleen relevant voor het sociaal domein, maar ook voor werkvelden als organisatieverandering, beleids- en bestuursadvisering, transitiekunde en meer specifiek bijvoorbeeld het transformatieproces verduurzamen.

Veel (aankomende) professionals uit wetenschap en praktijk hebben behoefte aan praktijkgerichte theorievorming en aan een gezamenlijk gedragen visie op een kennisgebied dat de relatie tussen theorie en praktijk tot inzet maakt van wetenschappelijk onderzoek. Het idee is dan ook om een Landelijke Platformgroep op te richten waarin de negen grondthema’s inzet zijn van reflectie op ontwerp-, uitvoerings- en evaluatiepraktijken in wetenschap, werkveld, onderzoek en onderwijs. In het Platform staan we in reflectieve zin stil bij de vraag wat we kunnen leren van praktijksituaties die de deelnemers zelf aanleveren, zowel met het oog op verbetering van het handelen in die praktijk als met het oog op de verdere theorieontwikkeling van Sociale Veranderkunde.